Poznaj historię stylu skandynawskiego z DMSM.pl
Część I – Ett Hem
Chcąc zachować chronologię wydarzeń w rozwoju stylu skandynawskiego należy jako pierwszego przedstawić szwedzkiego malarza Carla Larssona, dzięki któremu styl skandynawski został zauważony przez cały świat.
Dzieciństwo oraz wczesna młodość przyszłej legendy
Początek historii stylu skandynawskiego rozpoczyna się 28 maja 1853 roku. W tym dniu na świat przyszedł Carl Larsson. Szwed urodził się w historycznej dzielnicy Sztokholmu – Gamla Stan położonej na czterech wyspach Stadsholmen, Riddarholmen, Strömsborg i Helgeandsholmen. Carl Larsson urodził się w biednej rodzinie, był on synem robotnika Olofa Larssona oraz Johanny Stahlberg. Carl nie miał przed sobą świetlanej przyszłości, lecz już w dzieciństwie pokazała się jego jedyna nadzieja na poprawę swojego losu – ogromny talent artystyczny. Zdolności Carla zostały zauważone nie tylko przez samego Larssona i jego bliskich lecz również przez jego nauczycieli. Gdy młody malarz miał 13 lat jego nauczyciel namówił go, by złożył podanie do Principskolan, który był działem przygotowawczym do Szwedzkiej Królewskiej Akademii Sztuki. Podanie Larssona zostało rozpatrzone pozytywnie i został on przyjęty. W trakcie pobytu w Principskolan Carl czuł silne poczucie niższości społecznej. Był on chłopcem z biednej rodziny, który znalazł się w przedsionku Królewskiej Akademii. Zderzenie z wielkim światem mogło przytłoczyć Carla, co miało niewątpliwy wpływ na jego samoocenę, a także niechęć do nawiązywania nowych kontaktów. Na szczęście trzy lata później okazało się, że wielki talent nie ma nic wspólnego z zasobnością portfela, a doceniony młody artysta został przeniesiony do najniższego działu Szwedzkiej Królewskiej Akademii Sztuki. Taki rozwój wydarzeń miał pozytywny wpływ na Larssona, który z cichego i niepozornego chłopca stał się duszą towarzystwa i jedną z ważniejszych osób w kręgach studenckich.
Początki Kariery Carla Larssona – prekursora stylu skandynawskiego
Po skończeniu nauki w Szwedzkiej Królewskiej Akademii Sztuki Carl Larsson rozpoczął swoją karierę. Jego pierwszym zajęciem była praca ilustratora. Pracował przy ilustracjach w książkach, czasopismach, a na wyróżnienie zasługuje współpraca z humorystyczną gazetą „Kasper”. W 1877 roku, a więc w wieku 24 lat przeniósł się do Paryża, by spełnić swoje marzenie o zostaniu wielkim artystą. Pięć lat ciężkich starań ani trochę nie przybliżyły Szweda do celu. W 1882 roku wyjechał on do Grez-sur-Loing miejscowości oddalonej o niespełna 80 kilometrów od Paryża. W Grez-sur-Loing znajdowała się kolonia skandynawskich artystów. Zmiana otoczenia wywołała dwie ważne zmiany w życiu Carla. Pierwszą z nich było porzucenia malarstwa olejnego na rzecz akwareli. Druga zmiana to poznanie Karin Bergöö – skandynawskiej artystki, która zdobyła serce szwedzkiego malarza. Carl i Karin pobrali się w 1883 roku. Małżeństwo doczekało się ośmiorga dzieci - Suzanne 1884, Ulf 1887, Pontus 1888, Lisbeth 1891, Brita 1893, Kersti 1896 oraz Esbjörn 1900. Ósme dziecko – syn Mats zmarł w 1895 roku jako niemowlę w wieku zaledwie dwóch miesięcy.
Życie rodzinne Carla i Karin
Początek historii stylu skandynawskiego sięga 1853 roku, a więc narodzin Carla Larssona. Natomiast 35 lat później pojawia się moment, który rozpoczyna rzeczywiste istnienie stylu skandynawskiego. Pierwsza córka Carla i Karin urodziła się jeszcze we Francji. Natomiast małżeństwo podjęło decyzję o powrocie do kraju, głównie przez wzgląd na aktywny udział Carla Larssona w kluczowych dla rozwoju sztuki w Szwecji. Carl dołączył do grupy Opponenterna (Przeciwnicy), która skupiała 85 szwedzkich artystów przeciwstawiających się malarstwu akademickiemu oraz optowała za wprowadzeniem nowoczesnych metod nauczania w Królewskiej Akademii. Ruch entuzjastów nowoczesnego malarstwa był silnie wspierany przez bogatych mieszczan, którzy w przeciwieństwie do konserwatywnej arystokracji chętnie wspierali postępową sztukę. Jednym z głównych nowych mecenasów był göteborski kolekcjoner Pontus Fürstenberg. Pontus zakupił od Carla Larssona wiele jego obrazów jeszcze z czasów paryskich, a także zlecał kolejne po powrocie Larssona do Szwecji. Obrazy zamówione przez szwedzkiego mecenasa sztuki możemy obecnie podziwiać w Muzeum Sztuki w Göteborgu, którego wnętrza nie różnią się znacznie od pierwotnego domu Pontusa i Göthildy Fürstenberg, przedstawionego na obrazie Larssona z 1885 roku. Carl Larsson był bardzo zaangażowany w pracę dla nowej sztuki. Wykładał w szkole Valand w Göteborgu, brał udział w wystawach grupy Przeciwników, lecz sytuacja zmieniła się w 1888 roku.
W 1888 roku Adolf Bergöö – ojciec Karin przekazał małżeństwu niewielki domek znajdujący się w miejscowości Sundborn we wschodniej części regionu Dalarna. Lilla Hyttnäs – dom Carla i Karin stał się dziełem ich życia, które rozsławiło styl skandynawski na całym świecie. Carl oraz Karin zajęli się remontem oraz aranżacją domu. Zniknęły zasłony, a niczym nie przysłonięte okna wpuszczały mnóstwo światła. Zerwano ciemną farbę z podłogi, a grube dywany zostały zastąpione lekkimi barwnymi chodnikami. Małżeństwo przemalowało meble, dołączyło do nich ozdobne akcesoria. Wybudowany w 1837 roku dom Lilla Hyttnäs zyskał nowe oblicze – ciepłe, rodzinne, sielskie.
Ett Hem – Akwarele, które zmieniły świat
Wprowadzenie się małżeństwa Larsson do Lilla Hyttnäs zaowocowało wydaniem albumu „Ett Hem”, czyli „W domu”. Album został wydany w 1899 roku. Pierwsze wydanie zawierało 24 akwarele - kolejność zgodnie z książką:
-Timmerrännan. Vinterbild - Kanał kłód. Zimowy obraz
-Bron – Most
-Grinden – Brama
-Stugan - Chata
-Verandan – Weranda
-Matsalen – Jadalnia
-Gamla Anna – Stara Anna
-Mellan jul och nyår – Pomiędzy Świętami, a Nowym Rokiem
-När barnen lagt sig – Kiedy dzieci pójdą spać
-Skamvrån – Wygnany do kąta
-Blomsterfönstret – Okno kwiatowe
-Lathörnet – Leniwy kącik
-Köket – Kuchnia
-Ateljén, ena hälften – Studio pierwsza połowa
-Ateljén, andra hälften – Studio druga połowa
-Pappas rum – Pokój Taty
-Mammas och småflickornas rum - Pokój mamy i mała dziewczynka
-Britas tupplur – Drzemka Brity
-Gården och brygghuset - Dom i warzelnia
-Ett bra badställe – Dobre miejsce do pływania
-Kräftfångst – Łapanie raków
-Frukost under stora björken – Śniadanie pod brzozą
-Namnsdag på härbret – Imieniny w spichlerzu
-Sundborns gamla kyrka – Stary Kościół Sundborna
Akwarele dodane w późniejszych wydaniach:
-Lisbeth metar – Lisbeth wędkarstwo
-Friluftsateljé – Studio plenerowe
Album Ett Hem przedstawiał sielankowe, ciepłe, familijne sceny z życia rodziny Larssonów. Na obrazach możemy zobaczyć dzieci bawiące się, biegające, radosne. Jednym z ikonicznych obrazów jest śniadanie pod brzozą przedstawiające rodzinę Larssonów podczas posiłku. Natomiast album Ett Hem jest o tyle ważny dla narodzin stylu skandynawskiego, gdyż przedstawia on wnętrze domu Larssonów. Na akwarelach widoczne są okna bez ciężkich zasłon, kolorowe lekkie chodniki, barwne meble. Podczas projektowania wnętrza Lilla Hyttnäs Larssonowie porzucili stary, choć elegancki styl aranżacji. Wnętrze Lilla Hyttnäs przedstawiało zupełnie nowy pogląd na skandynawski styl aranżacji. Dzieło życia Larssonów możemy do dziś podziwiać, a by to zrobić należy zarezerwować termin na stronie https://www.carllarsson.se/ gdzie możemy dowiedzieć się jeszcze więcej o dziejach wybitnego szwedzkiego malarza i jego rodziny. Dom Lilla Hyttnäs to jeden z najważniejszych symboli stylu skandynawskiego, a zarazem miejsce jego narodzin. Obecnie miejsce zostało przekształcone w muzeum oraz cieszy się ogromną popularnością wśród miłośników estetyki, dobrego gustu oraz stylu scandi.
Podsumowując Carl Larsson jako pierwszy pokazał światu styl skandynawski. Bez twórczości szwedzkiego malarza być może dzisiaj nie byłoby narożników w stylu skandynawskim, krzeseł skandynawskich czy też innych mebli skandynawskich. Dzięki Larssonowi świat mógł poznać i zachwycić się uroczym stylem skandynawskim.
Zachęcamy do obserwowania blogu dmsm.pl gdzie wkrótce pojawią się historię innych wybitnych twórców, którzy przyczynili się do rozwoju oraz spopularyzowania stylu skandynawskiego.
Najpopularniejsze meble w stylu skandynawskim w dmsm.pl
Narożnik w stylu skandynawskim z funkcją spania Scandik L
Duży narożnik rozkładany w stylu skandynawskim Scandik U
Fotel uszak bujany w stylu skandynawskim
Źródła: własne, carllarsson.se, wikipedia, Nationalmuseum,